So với việc chọn hệ điều hành OS (Operating System) cho máy tính để bàn, laptop, tablet thì việc chọn hệ điều hành cho máy chủ ảo – VPS, theo một cách nào đó là một việc khó khăn hơn. Ngay cả Window và Linux cũng đã phải chiến đấu nhiều năm trời cho vấn đề này.

Với người mới bắt đầu sử dụng VPS thì việc chọn hệ điều hành giữa Linux và Window cũng không phải là một điều dễ dàng. Hệ điều hành Linux thường miễn phí, có nhiều loại và phiên bản khác nhau, trong khi hệ điều hành Window lại có hỗ trợ một số công nghệ đăc biệt và hệ thống quản lý dữ liệu DBMS (Database Management System).

Công thức đơn giản nhất để chọn hệ điều hành đó là: Chọn hệ điều hành Linux đối với các loại website thông thường trên các CMS (Content Management System) phổ biết, chọn hệ điều hành Window cho phần còn lại. Tuy nhiên, chúng ta cần phải đi sâu hơn về những gì cần chú ý khi chọn hệ điều hành cho VPS.

Ngôn ngữ lập trình:

Ngôn ngữ lập trình sẽ cần thiết để chúng ta xây dựng, phát triển các trang web và ứng dụng. Các ngôn ngữ lập trình phổ biến như Java Script, HTML hỗ trợ cả Linux lẫn Window nhưng vẫn có những ngoại lệ. Nếu các dự án có sử dụng ASP.NET, VBScript thì chỉ có Window là phù hợp. Window cũng cần thiết cho các dự án có lưu trữ các file có định dạng đặc biệt như file WMA, WMV.

Một gói có PHP + MySQL đều được cả hai hệ điều hành Linux và Window hỗ trợ. Nhưng nếu dùng PHP là chính thì chúng ta nên chon Linux. Bạn vẫn có thể chạy được các script PHP trên Window nhưng nó sẽ chậm hơn rất nhiều.

Nếu chúng ta làm việc liên quan nhiều đến các file MP3, Flash, Shockwave, Real cũng như các file được tạo bởi Microsoft FrontPage thì cả hai hệ điều hành Window và Linux đều hỗ trợ tốt như nhau.

Các dịch vụ (Services) và giao thức (Protocol):

Nhiều dịch vụ và giao thức như FTP, Telnet đều hoạt động được trên cả window và Linux, nhưng vẫn có những khác biệt. Giao thức mạng SSH được Linux mặc định hỗ trợ, nhưng trên window giao thức mạng này phải được kết nối riêng thông qua Remote desktop. Ngay khi cả hai hệ điều hành có cùng khả năng như nhau đối với yêu cầu công việc của bạn, nhưng bạn thường phải bỏ tiền mua với các thành phần phần mềm của Window trong khi Linux thì hoàn toàn miễn phí.

Quản lý cơ sở dữ liệu – Database management:

MySQL chạy được trên cả hai hệ điều hành Window và Linux, nhưng Linux sẽ chạy hiệu quả hơn với gói PHP + MySQL. Với Access, Microsoft Sharepoint và Microsoft SQL thì chúng ta đương nhiên chọn Window. Điều này sẽ tốt khi chúng ta muốn triển khai một cổng thông tin cho công ty với độ tin cậy và ổn định cao.

Quản trị máy chủ:

Về khả năng quan trị thì Window gần gũi và dễ sử dụng hơn vì sử dụng giao diện người dùng trực quan (graphical user interface) so với Linux sử dụng các câu lệnh (comand line). Người sử dụng Linux cần phải có kiến thức và kinh nghiệm về OS này. Nhưng nếu bạn chọn tốc độ và hiệu quả là quan trọng thì cũng rất đáng để bỏ thời gian học hỏi về Linux.

Chi phí:

Hầu hết các bản của hệ điều hành Linux đều phân phối miễn phí như CentOS, Debian, Ubuntu. Bạn chỉ trả phí thuê VPS khi chọn Linux. Ngoài phí thuê VPS, chúng ta phải trả thêm phí bản quyền nếu sử dụng Window và các thành phần mở rộng của OS này.

Kết luận:

Sau khi xem những yếu tố trên, cuối cùng bạn sẽ chọn hệ điều hành Windows hay Linux hay chọn cả 2 cùng một lúc?.

Sự khách biệt chính giữa Window và Linux là sự ổn định và tốc độ. Tuy nhiên sự ổn định còn phụ thuộc vào phương pháp quản trị VPS, tức là yếu tố con người. Do đó, người quản trị – là người có kiến thức tương đối sâu về IT – sẽ là người hiểu rõ chọn hệ điều hành nào là phù hợp nhất với mình. Nhưng nếu triển khai các dự án liên quan đế ASP, ASP.NET thì bắt buộc phải dùng Window. Các ứng dụng liên quan đến giao dịch chứng khoán chạy các ứng dụng window, các dịch vụ chạy liên lục (như game server) cũng nên sử dụng Window. Và đa số dùng Linux để chạy website trên WordPress, Joomla, Drupal…

Linux sẽ mang lại các ưu điểm sau đây:

• Thực hiện công việc nhanh và ổn định
• Môi trường an toàn (Các cuộc tấn công thường tập trung chủ yếu vào Windows)
• Miễn phí
• Phù hợp với hầu hết các dự án phát triển webiste

Các ưu điểm của Window bao gồm:

• Hỗ trợ ASP.NET và các công nghệ được phát triển cho Window
• Dễ sử dụng, quản lý và cập nhật đơn giản
• Dùng cho các dự án lưu trữ theo yêu cầu đặc biệt của Window.