Metaverse hay vũ trụ ảo là hướng phát triển tất yếu của công nghệ trên nền tảng Internet. Trong bài viết này mình sẽ điểm qua metaverse là gì cùng các cơ hội đầu tư trong thị trường nghìn tỷ đô.
Metaverse là gì?
Metaverse (vũ trụ ảo) lần đầu tiên được đề cập đến là vào năm 1992 trong tác phẩm khoa học viễn tưởng Snow Crash. Khái niệm này mô tả thế giới ảo nơi con người tương tác với nhau và với những thực thể khác thông qua các công cụ (VR, AR,…).
Metaverse và thế giới thực tồn tại song song với nhau. Bằng rất nhiều công cụ kỹ thuật số hiện đại, trải nghiệm và sáng tạo gần như là tuyệt đối. Metaverse hiện còn khá xa lạ với nhiều người. Nhưng trong thế giới crypto, các công ty game đã nhanh chân xây dựng rất nhiều dự án thực tế ảo với sự hỗ trợ của blockchain, kính VR và AR, công nghệ đồ họa, AI – trí tuệ nhân tạo, khoa học máy tính và hệ thống phần cứng.
Nếu bạn đã xem qua bộ phim Ma trận (The Matrix) hay Ready Player One, bạn chắc hẳn mường tượng phần nào về thế giới Metaverse. Vào tháng 6-2021, khái niệm này lại trở thành xu hướng khi Mark Zuckerberg nhấn mạnh “một ngày nào đó con người sẽ sống trong vũ trụ ảo (metaverse) và bỏ lại thế giới thực ở phía sau”
Chính Facebook đã đổi tên công ty thành Meta, không che dấu ý định phát triển sang lĩnh vực đầy tiềm năng này. Bản thân công ty cũng đã tiên phong sản xuất kính VR Oculus. Ngay cả các ông lớn như Microsoft, Google hay Apple cũng xác định Metaverse chính là tương lai của Internet và thế giới con người.
Ở đất nước đông dân nhất thế giới – Trung Quốc, các tập đoàn Tencent, Baidu và Alibaba cũng nắm bắt xu hướng công nghệ với rất nhiều dự án liên quan metaverse.
Đặc điểm của metaverse
Bốn đặc điểm cơ bản của metaverse được giới công nghệ nhắc đến là:
- Sự kết hợp trải nghiệm trong thực tế và thế giới ảo
- Tính mở: Người dùng có thể tham gia và ngắt kết nối vào bất cứ lúc nào
- Tự chủ danh tính và khả năng tích lũy tài sản song song với thế giới thực
- Quyền sở hữu có thể thấy rõ bằng công nghệ blockchain
Thế giới metaverse luôn có sự cải tiến để đạt đến mức độ chân thật nhất. Hãy hình dung bạn có thể cùng ngồi xem và tham gia vào một buổi hòa nhạc hoặc một trận bóng với một người bạn ở một địa điểm khác. Không khoảng cách, không biên giới. Mọi thứ sẽ đạt đến cực điểm của sự sáng tạo, nơi trí tưởng tượng của con người là vô tận.
Cấu tạo trong metaverse
Mình dựa vào một bài viết trên Medium (viết bởi Jon Radoff – CEO của beamable.com) phân tích về các lớp cấu tạo Metaverse dựa trên hình mẫu thực tế là Facebook.
Experience – Trải nghiệm là cái chúng ta thực sự tham gia vào như games mạng xã hội, nhạc trực tuyến,… Mạng xã hội bao gồm Facebook và Instagram là một phần quan trọng trong trải nghiệm và tương tác con người với nhau metaverse. Các hoạt động này sẽ ngày càng hợp nhất với hoạt động trong thế giới thực. Việc chuyển sang các video live streaming hoặc shorts video là tiền đề cho điều này.
Discovery – Khám phá giúp người dùng biết được tại sao các trải nghiệm trên lại diễn ra. Mô hình kinh doanh của Facebook chủ yếu là quảng cáo và đây vẫn sẽ là tiếp tục là cách để người dùng khám phá thế giới metaverse. Facebook cũng đầu tư rất nhiều vào ứng dụng & Trò chơi (như Oculus), nền tảng nhắn tin để giao tiếp trực tiếp (Messenger và Whatsapp).
Creator Economy – Nền kinh tế sáng tạo là tất cả mọi thứ giúp con người sáng tạo trong metaverse. Facebook Horizon là cách tiếp cận toàn diện nhất đối với nền tảng tạo nội dung mà Facebook – Meta thực hiện. Ở platform này mọi người tham gia đều là content creators – người sáng tạo nội dung, giải phóng năng lượng và tạo ra những điều tưởng chừng không thể. Quan trọng hơn hết, mọi thứ được thực hiện trong một “khái niệm chia sẻ”, tạo ra một nền kinh tế sáng tạo tầng tầng lớp lớp.
Spatial Computing – Máy tính không gian đề cập đến hệ thống phần mềm để đưa các đối tượng vào 3D, bao gồm các công cụ 3D, nhận dạng cử chỉ, lập bản đồ không gian và AI để hỗ trợ. Để giải tích cho layers này, chúng ta sẽ phân tích Oculus. Đây không chỉ là một nền tảng phần cứng – nó còn là khoản đầu tư đáng kể vào phần mềm, tính năng sử dụng, giao diện và và AI – trí thông minh nhân tạo.
Decentralization – Phi tập trung: Đây chính là nơi mà blockchain phát huy. Chuỗi khối tạo nền tảng phát triển cho metaverse – nơi tạo điều kiện cho sáng tạo nhưng vẫn đảm bảo tính sở hữu và bản quyền, minh bạch và không bị can thiệp bởi bất kỳ bên trung gian nào.
Human Interface – Giao diện con người: Vẫn quay trở lại với Oculus – nơi hiện thực hóa việc tăng trải nghiệm người dùng thông qua công cụ VR/ AR. Thậm chí, họ còn đầu tư vào giao diện não-máy tính thông qua việc mua lại CTRL-Labs.
Infrastructure – Nền tảng hạ tầng: Hệ thống cốt lõi của Metaverse chính là hệ thống mạng viễn thông: 5G, 6G, GPUs,…, chất bán dẫn, khoa học vật liệu, điện toán đám mây,…
Bước tiến của Metaverse
Tiềm năng của metaverse trong tương lai
Metaverse hiện đang được các ông lớn đầu tư phát triển chủ yếu ở hai mảng:
Phần cứng như linh kiện điện tử, con chip, thiết bị công nghệ,… Đây thực sự là một ngành công nghiệp trên toàn thế giới, ghi nhận mức tăng trưởng hàng năm đến 9.4%
Nội dung là cái níu chân người dùng tại nền tảng. Hiện tại, ngành game được xem là phát triển nhất, sau đó là những nền tảng mạng xã hội. Hiện tại mảng nội dung đang có sự góp mặt của các công ty công nghệ lớn như Google, Facebook, Twitter, Netflix,… hoặc trong lĩnh vực gaming như Playstation, Fortnite, Roblox, Unity,…
Mặc dù metaverse chưa thực sự phát triển đúng như tiềm năng ngàn tỷ đô của nó nhưng thế giới đã và đang ghi nhận cuộc đua giữa các ông lớn để đi đầu trong bước ngoặt lịch sử về công nghệ này
Một lần nữa mình muốn nhắc đến Mark Zuckerberg, người mà ai cũng biết là ai đó với mạng xã hội Facebook. Mark đã chủ động đổi tên công ty thành Meta như là sự khẳng định chiến lược cho những dự án mới. Với việc phát triển Oculus, Mark nhấn mạnh Metaverse cho phép mọi người tham gia vào Internet một cách tự nhiên hơn.
Ngoài Facebook, giới công nghệ chắc chắn biết đến XR Association – một liên minh giữa Google, HTC Vive, Microsoft, Oculus và Sony Interactive Entertainment.
True blockchain Metaverse là gì?
Nền tảng blockchain là cơ hội cho Metaverse phát triển. Launchpad của Polkadot đã tiến hành dự án bất động sản ảo (NFT Metaverse Land Sales). Người dùng có thể mua từng lô đất hoặc bất động sản từ Highstreet, Wider World hay ChainGuardians, đi bộ tham quan, trao đổi gặp gỡ bạn bè như trong thế giới thực. Người dùng mua bán đất ảo như mua bán token
Một ưu điểm của blockchain chính là khả năng mở rộng không giới hạn. Một dự án điển hình là Kaola của Avalanche khi tích hợp công nghệ AR trong lĩnh vực kinh doanh. NFT Marketplace trong dự án có chi phí thấp và dễ dàng áp dụng cho hệ sinh thái.
Interoperability là khả năng tương tác trên nền tảng blockchain thông qua tính năng cross-chain. Người dùng chắc hẳn đã nghe qua Bit.Country – dự án nổi đình nổi đám và được xem là một trong những true blockchain metaverse điển hình năm 2022. Đây là nền tảng cho phép người dùng tự xây dựng Metaverse của riêng mình.
Ngoài các thông tin trên, thì với sự phát triển mạnh của DeFi, các dự án blockchain và Crypto Metaverse được thực hiện một cách dễ dàng. Các chợ hoặc sàn giao dịch phi tập trung (DEX hay Marketplace) hoạt động minh bạch, tự động mà không cần sự can thiệp của bên trung gian.
Ngoài ra, các dự án crypto còn có cross-chain Bridge cho việc chuyển đổi tài sản khi giao dịch, Lending Protocol cho việc vay vốn kinh doanh hay thậm chí là Payment DApps để tương thích giá trị tài sản giữa hai thế giới.
Để tiếp cận hiệu quả từ việc đầu tư, bạn nên nghiên cứu các dự án có đặc điểm sau
- Blockchain mang tính nền tảng như Solana, Avalanche, Near, Theta,… Đặc điểm của các dự án này chính là phí giao dịch tốt, ổn định, tốc độ nhanh, bảo mật cao và có khả năng mass adoption.
- Các DApps hướng đến sự phát triển của Metaverse như The SandBox, các nền tảng DeFI, NFT Marketplace,…
- Các DApps có khả năng cross chain
Qua bài viết tổng quan trên đây, mình hy vọng cung cấp cái nhìn toàn cảnh về Metaverse. Cá nhân mình nhận định, đây không phải là một xu hướng nhất thời mà là cơ hội cho những ai biết nắm bắt thời cơ để đầu tư.
Còn nếu bạn muốn làm quen với đầu tư Bitcoin, xem hướng dẫn chi tiết tại đây!
