Đầu tư là một trong những khía cạnh quan trọng trong tài chính cá nhân. Bằng cách hiểu về cách thức hoạt động và bắt đầu hành trình gia tăng tài sản với các quỹ đầu tư chứng khoán, bạn sẽ nhanh chóng tiến đến mục tiêu tài chính dài hạn.
Mình sẽ bắt đầu bằng Luật chứng khoán để mọi người nắm được chuẩn xác nhất về khái niệm quỹ đầu tư chứng khoán (Cụ thể điều 6, khoản 27 của Luật)
Quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư với mục đích kiếm lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc các dạng tài sản đầu tư khác, kể cả bất động sản, trong đó nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hàng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ.
Đối với khái niệm được Luật quy định như trên, có hai điểm bạn cần lưu ý:
- Đa phần vốn góp của những người tham gia sẽ vào danh mục đầu tư chứng khoán.
- Quỹ đầu tư có trách nhiệm và quyền kiểm soát việc đầu tư hàng ngày đồng nghĩa với việc bạn sẽ không có quyền đó.
Tại sao mình lại nhấn mạnh vào hai điểm trên? Bởi vì thông qua đó, bạn sẽ phần nào hiểu được hoạt động dòng tiền sau khi bạn đầu tư vào quỹ, nhằm lựa chọn được quỹ an toàn và phát sinh lợi nhuận hiệu quả. Về bản chất, bạn đang đưa tiền của bạn cho một công ty, và công ty đó có trách nhiệm đầu tư, phát sinh lợi nhuận và chia lợi nhuận lại cho bạn.
Trong phạm vi bài viết này, chúng ta sẽ đi theo hướng bên trái, tức là tiền của bạn sẽ được đưa vào các quỹ đầu tư, và bạn nhận về chứng chỉ quỹ – chứng nhận bạn đã góp vốn và quỹ.
Các quỹ đầu tư sẽ mang tiền đó đi đầu tư vào nhiều hạng mục khác nhau như trái phiếu, cổ phiếu, bất động sản và nhiều dạng sản phẩm tài chính khác.
Phân loại quỹ đầu tư chứng khoán
Có nhiều cách phân loại quỹ đầu tư chứng khoán nhưng chúng ta sẽ dựa vào hai tiêu chí chính là phương thức góp vốn và hình thức đầu tư. Cùng xem qua hình minh họa bên dưới để bạn hình dung dễ dàng về phân loại quỹ đầu tư chứng khoán.
Phân theo phương thức góp vốn
Quỹ thành viên là gì
Đúng như tên gọi, quỹ thành viên là tập hợp một nhóm các nhà đầu tư có kinh nghiệm, có thể là cá nhân, tổ chức, công ty hay thậm chí là ngân hàng,… với số lượng thành viên từ 2 đến 99. Với quy định trên, quỹ thành viên khác với quỹ đại chúng vì giới hạn số lượng và yêu cầu trình độ của những bên tham gia.
Một đặc điểm quan trọng nữa là quỹ thành viên không phát hành hoặc bán chứng chỉ quỹ ra ngoài cho công chúng. Đây được xem là một trong những hình thức góp vốn chỉ dành cho những nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Quỹ đại chúng là gì
Khác với quỹ thành viên, quỹ đại chúng có số lượng nhà đầu tư mở rộng. Vốn góp từ quỹ đến từ công chúng thông qua việc sở hữu chứng chỉ quỹ.
Ví dụ minh họa cho bạn dễ hiểu như sau:
Giả sử tài sản đầu tư là 5 tỷ thì ở quỹ thành viên, bạn sẽ huy động anh em, bà con, bạn bè (những người chuyên nghiệp) góp vốn, mỗi người vài tỷ.
Còn ở quỹ đại chúng, bạn sẽ chia nhỏ ra thành 5.000 phần (gọi là chứng chỉ quỹ) với trị giá là 1 triệu/ phần. Những người góp vốn là đại chúng và bạn không có yêu cầu về kinh nghiệm đầu tư gì từ họ.
Tại Việt Nam, các quỹ đầu tư chứng khoán đa phần là quỹ đại chúng. Công ty quản lý quỹ sẽ chịu trách nhiệm với nguồn vốn của nhà đầu tư để tối đa hóa lợi nhuận. Nhà đầu tư sẽ hưởng cổ tức quỹ hoặc chênh lệch giá dựa vào NAV (giá trị tài sản hiện có của quỹ hay giá chứng chỉ quỹ NAV/CCQ).
Dựa vào cấu trúc vốn, quỹ đại chúng sẽ được chia thành quỹ đóng và quỹ mở:
Quỹ đóng (Closed-End Fund)
Điểm quan trọng nhất là quỹ đóng sẽ không mua lại chứng chỉ quỹ đã phát hành từ nhà đầu tư. Điều này đồng nghĩa, khi bạn cần tiền mặt, bạn chỉ có thể bán lại chứng chỉ quỹ của bạn cho một nhà đầu tư khác có nhu cầu trên sàn giao dịch chứng khoán.
Quỹ mở (Open-End Fund)
Ngược lại với quỹ đóng là quỹ mở. Khi đầu tư vào quỹ hình thức này, bạn sẽ có quyền bán lại chứng chỉ cho công ty và trả phí mua bán. Chính vì vậy, quỹ mở khá phù hợp cho những nhà đầu tư cá nhân vì tính thanh khoản và độ linh hoạt cao.
Dựa vào danh mục tài sản, quỹ mở sẽ chia thành các loại sau:
- Quỹ Trái phiếu
- Quỹ Cổ phiếu
Phân theo hình thức đầu tư:
Quỹ ETF
Quỹ ETF hay còn gọi là quỹ hoán đổi danh mục (Exchange Traded Fund) hoạt động theo một tham chiếu nào đó, như sự biến động của chỉ số chứng khoán. Hình thức này phù hợp cho những nhà đầu tư nhỏ, ít vốn, không chuyên. Kể cả các nhà đầu tư chuyên nghiệp hoặc các tổ chức tài chính cũng xem ETF là một hình thức đầu tư tốt.
Hình dung đơn giản như sau, nhà đầu tư sẽ có một rổ chỉ số để theo dõi. Rổ danh mục này có tỷ trọng giống các chỉ số mà quỹ đang tham chiếu. Bằng cách này, nhà đầu tư có thể hạn chế rủi ro khi không có nhiều kinh nghiệm phân tích chỉ số chứng khoán nhưng vẫn có thể đạt lợi nhuận kỳ vọng.
Xem thêm:
Đầu tư vào quỹ ETF có an toàn hay không?
Quỹ tương hỗ
Quỹ tương hỗ (Mutual Fund) vừa có thể là quỹ mở hoặc quỹ đóng. Mục đích của quỹ tương hỗ là xây dựng danh mục đầu tư bám sát vào thị trường để đạt lợi nhuận tốt khi thị trường đi lên. Quỹ này sẽ bao gồm nhiều nhà đầu tư góp vốn với nhau cùng hoạt động theo quy định chung.
Quỹ phòng hộ
Quỹ phòng hộ (Hedge Fund) thông thường sẽ chỉ là quỹ mở thường dành cho một nhóm các nhà đầu tư là tổ chức. Quỹ này hướng đến các danh mục đầu tư đạt lợi nhuận ngay cả khi thị trường biến động.
Xem thêm:
So sánh quỹ tương hỗ và Quỹ ETF
Vai trò của quỹ đầu tư chứng khoán
Đứng trên góc độ nền kinh tế vĩ mô, bạn cũng dễ dàng công nhận vai trò quan trọng của quỹ đầu tư chứng khoán đối với phát triển nền kinh tế Việt Nam.
Các quỹ đầu tư là đơn vị trung gian giúp huy động và phân bổ nguồn vốn thông qua việc phát hành chứng chỉ quỹ. Nhà đầu tư cá nhân, bằng việc tham gia vào các quỹ đầu tư chứng khoán, sẽ vừa tối ưu hóa danh mục đầu tư, vừa góp phần phát triển đất nước.
Quỹ đầu tư chứng khoán là bước đệm dành cho các nhà đầu tư nhỏ, chưa có nhiều kinh nghiệm và kiến thức về thị trường tài chính nói chung và chứng khoán nói riêng. Cá nhân mình khi tham gia đầu tư ETF đã có thêm nhiều trải nghiệm đáng giá trong việc phân tích thị trường, giảm thiểu rủi ro nhưng vẫn đạt được các mục tiêu tài chính ngắn hạn và dài hạn.
Các quỹ đầu tư chứng khoán tại Việt Nam
Danh mục các quỹ đầu tư chứng khoán tại Việt Nam bạn có thể dễ dàng tìm kiếm trên các phương tiện thông tin. Ở đây mình điểm qua các quỹ đầu tư lớn, uy tín, có nhiều hoạt động dành cho nhà đầu tư và có kết quả kinh doanh khả quan.
Các tiêu chí mình lựa chọn như sau:
- Công ty quỹ có đội ngũ chuyên gia uy tín, nhiều kinh nghiệm, chuyên nghiệp
- Tình hình hoạt động của quỹ trong những năm qua
- Niêm yết thông tin trung thực, khách quan và minh bạch
- Chiến lược đầu tư trong tương lai ngắn hạn và dài hạn
- Có nhiều tùy chọn để giúp nhà đầu tư đạt mục tiêu
- Dịch vụ quản lý tài khoản và chăm sóc khách hàng chuyên nghiệp
Các quỹ đầu tư chứng khoán tiêu biểu trên thị trường:
| Tên viết tắt | Tên chính thức | Đánh giá tổng quan |
| DCVFM | Công ty quản lý quỹ Dragon Capital Vietnam | Một trong những doanh nghiệp tài chính đã 26 năm hoạt động tại thị trường Việt Nam. DCVFM cũng là nhà đầu tư lớn thứ hai sau chính phủ. Công ty hiện đang cung cấp các sản phẩm:Quỹ mở: cổ phiếu và trái phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu, phù hợp cho các nhà đầu tư cá nhân thích sự an toàn và hiệu quảQuỹ ETF VFMVN30 – E1VFVN30: mô phỏng theo chỉ số tham chiếu của VN30.Công ty có số lượng quỹ đại chúng nhiều nhất tại Việt Nam. Phí bán ra dựa trên số ngày giao dịch và cao hơn so với các công ty khác. Hai quỹ đầu tư sinh lời cao, tăng trưởng trung bình từ 1 đến 3 năm lần lượt từ 90%, 50% và 30%. Quỹ DCBC dành cho nhà đầu tư cá nhân thích mạo hiểm. 100% là cổ phiếu BluechipsDCDS dành cho nhà đầu tư muốn ổn định, hạn chế rủi ro nhưng vẫn mong muốn sinh lời tốt. 20% trái phiếu và 80% cổ phiếu. |
| VCBF | Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank | Nằm trong top các công ty quỹ đầu tư tại Việt Nam, và được bình chọn là Công Ty Quản Lý Tài Sản Xuất Sắc Nhất Thập Kỷ Tại Việt Nam năm 2020 (Theo GBAF 2020).VCBF có hơn 16 năm hoạt động tại thị trường Vietj Nam, với tổng tài sản 154.1 triệu đô la Mỹ (thống kế đến tháng 9.2021) Sản phẩm:Quỹ Cổ phiếu hàng đầu (BCF) vào 100% cổ phiếu niêm yết, vốn hóa và thanh khoản tốt.Quỹ cân bằng (VCBF – TBF) sẽ đầu tư 50% vào cổ phiếu và 50% tài sản có uy tín. Quỹ an toàn (VCBF – FIF) (Trái phiếu) đầu tư 100% vào trái phiếuQuỹ tăng trưởng (MGF) vào 100% cổ phiếu các công ty có tiềm năng phát triển và vốn hóa trung bình. => Mức độ tăng trưởng từ 30-60% trở lên. |
| TCC | Công ty cổ phần Quản lý Quỹ Kỹ Thương | Công ty được thành lập vào năm 2008 và là thành viên của Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (“Techcombank”)TCBS – TechcomSecurities hiện có các sản phẩm sau:iBond: Trái phiếu doanh nghiệpiFund: bao gồmQũy mở trái phiếu (TCBF) với lợi nhuận kỳ vọng 8%/ nămQuỹ mở cổ phiếu Top 30 (TCEF) lợi nhuận kỳ vọng 12%/năm. FlexiCash – Quỹ đầu tư trái phiếu linh hoạt (TCFF), lợi nhuận kỳ vọng 6%/năm. Quỹ bất động sản TCREIT |
| Vinacapital | Công ty quản lý quỹ Vinacapital | Công ty có 18 năm tại thị trường Việt Nam, là một trong các công ty quản lý quỹ lớn nhất với tổng tài sản đầu tư là 3.7 tỷ đô la. Các sản phẩm bao gồm:VEOF – Quỹ mở cổ phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu, mức rủi ro trung bình cao, phù hợp nhà đầu tư nắm giữ dài hạn, chấp nhận biến động ngắn hạn. VFF – Quỹ mở trái phiếu (chính phủ và doanh nghiệp), giúp bảo toàn vốn và hạn chế rủi ro. VIBF là quỹ mở cân bằng đầu tư cả vào trái phiếu và cổ phiếu VESAF là quỹ mở cổ phiếu tập trung vào các công ty vốn hóa trung bình, tiềm năng phát triển trong tương laiVLBF đầu tư vào các trái phiếu thanh khoảnQuỹ ETF VinaCapital VN100 mô phỏng chỉ số VN100 |
| VNDirect | Công ty chứng khoán VNdirect | Sản phẩm:Quỹ mở tăng trưởng (VNDAF) tập trung vào danh mục các cổ phiếu tăng trưởng nhanhQuỹ mở trái phiếu (VNDBF).Quỹ ETF IPAAM VN100 – mô phỏng Chỉ số VN100 của HOSE.Quỹ trái phiếu V-Bond và D-BondVN Direct có số lượng sản phẩm đa dạng phù hợp cho nhiều đối tượng nhà đầu tư khác nhau. Công ty cũng có mức tăng trưởng nhanh chóng, tổng tài sản quản lý là 150.000 tỷ đồng. |
Đọc thêm:
Các tiêu chí lựa chọn chứng chỉ quỹ an toàn hiệu quả
Quỹ đầu tư chứng khoán có dành cho bạn?
Thông qua những phần đã phân tích ở trên, minh hy vọng phần nào bạn đã hình dung cách thức các quỹ đầu tư chứng khoán hoạt động tại thị trường Việt Nam. Nếu có một lời khuyên để hướng tới độc lập tự do tài chính, thì đó là đầu tư càng sớm càng tốt, và các công ty quản lý quỹ ra đời giúp việc đầu tư của bạn dễ dàng hơn rất nhiều.
Nếu bạn là một nhà đầu tư có những đặc điểm như sau:
- Không có quá nhiều thời gian để theo dõi các bảng điện tử hàng ngày, không có nhiều kinh nghiệm để đầu tư chứng khoán
- Mong muốn khoản lợi nhuận tốt, tăng trưởng trong dài hạn, mức độ rủi ro giảm
- Có kiến thức cơ bản về đầu tư hoặc mong muốn có kiến thức đầu tư thông qua những chuyên gia kinh nghiệm
… thì đầu tư vào các công ty quản lý quỹ là sự lựa chọn hợp lý. Bạn có thể tận dụng sức mạnh từ lãi kép, ủy thác đầu tư cho các chuyên gia và công ty uy tín, giúp phân bổ dòng tiền đầu tư hiệu quả và hợp lý.
Chúc bạn tiến nhanh trên hành trình tự do tài chính cá nhân với sự an yên và bền vững.
