Thuyết trí thông minh đa dạng của Howard Gardner
Nghiên cứu của Howard Gardner về Trí Thông minh Đa dạng đã có những ảnh hưởng sâu sắc đến suy nghĩ và những hoạt động trong giáo dục, đặc biệt tại Hoa Kỳ.
Tôi muốn những đứa trẻ hiểu về thế giới, nhưng không chỉ vì thế giới rất tuyệt và vì con người luôn rất tò mò. Tôi muốn chúng hiểu để có thể làm thế giới tốt đẹp hơn. Kiến thức không giống với giáo lý, nhưng chúng ta cần hiểu để tránh được những lỗi đã xảy ra và tiến lên theo hướng tích cực hơn. Một phần quan trọng trong đó là HIỂU CHÚNG TA LÀ AI VÀ CHÚNG TA CÓ THỂ LÀM ĐƯỢC GÌ. Trên hết, chúng ta phải phân tích những hiểu biết của chúng ta về chính bản thân mình. (Howard Gardner-1999).
Howard Garder sinh ra tại Scranton, Pennsylvania vào năm 1943. Cha mẹ ông đã chuyển từ Nurnberg Đức đến Mỹ năm 1938 với đứa con 3 tuổi, Eric. Ngay trước khi Howard Gardner ra đời, Eric đã thiệt mạng trong một tai nạn trượt tuyết. Hai sự kiện này không được nhắc đến trong tuổi thơ của Gardner, nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn đến suy nghĩ và sự phát triển của ông. Ông không được tham gia nhiều hoạt động thể chất nguy hiểm nhưng lại được khuyến khích theo đuổi các ý tưởng sáng tạo và tri thức. Khi Howard bắt đầu phát hiện ra lịch sử bí mật của gia đình (và nguồn gốc Do Thái), ông bắt đầu nhận thức rằng ông khác với cha mẹ và các bạn đồng trang lứa.
Cha mẹ đã gửi Howard đến Phillips Academy tại Andover Massachusetts, nhưng ông từ chối. Ông đến học ở một trường Trung học Dân lập tại Kingston, Pennsylvania. Howard Gardner đã nắm được cơ hội ở đây và có được sự ủng hộ cũng như quý mến của nhiều giáo viên tốt. Sau đó ông đến Đại học Havard để học Lịch sử và theo đuổi nghề luật. Ông may mắn được làm học trò của Eric Erikson. Theo Howard Gardner, Erikson đã giúp ông theo đuổi con đường nghiên cứu học giả.
Ông chia sẻ về thời gian học tại Harvard của mình thế này: Trí óc tôi thực sự được mở rộng khi tôi tới Harvard và có cơ hội làm học trò của nhà tâm thần học Eric Erikson, nhà xã hội học David Riesman và nhà tâm lý và nhận thức học Jerome Bruner. Tôi đã học khóa học về nghiên cứu bản năng của con người, đặc biệt là cách thức vận hành của bộ não.
Howard Gardner định nghĩa thông minh là ”khả năng giải quyết các vấn đề hoặc đưa ra những sản phẩm mới có giá trị trong một hay nhiều nền văn hóa khác nhau” (Gardner-1989).
Ban đầu Howard Gardner đưa ra 7 trí thông minh. Hai trí thông minh đầu tiên có giá trị điển hình trong trường học; 3 Trí thông minh tiếp theo thường được gắn với nghệ thuật; và 2 Trí thông minh cuối cùng được Howard Gardner gọi là “Trí thông minh cá nhân”.
- Thông minh về ngôn ngữ
- Thông minh Toán học
- Thông minh về âm nhạc
- Thông minh thể chất
- Thông minh về hội họa không gian
- Thông minh nội tâm
- Thông minh về giao tiếp xã hội
Sau này Howard Gardner tiếp tục nghiên cứu và phát triển thêm Thông minh về tự nhiên. Theo Howard Gardner, trí thông minh đa dạng cho thấy mỗi con người có khả năng biểu đạt tri thức của mình theo 8 cách khác nhau và học theo cách tốt nhất như thế nào.
Thông minh ngôn ngữ bao gồm sự khả năng nói và viết, khả năng học ngôn ngữ và sử dụng ngôn ngữ để đạt được mục tiêu. Trí thông minh này bao gồm cả khả năng sử dụng ngôn ngữ hiệu quả để thể hiện bản thân bằng hùng biện hoặc qua thi ca; hoặc có thể dùng ngôn ngữ để nhớ thông tin. Các nhà văn, nhà thơ, luật sư và diễn giả là những người mà theo Howard Gardner có trí thông minh ngôn ngữ tốt.
Thông minh logic-toán học bao gồm khả năng phân tích các vấn đề một cách logic, thực hiện các hoạt động liên quan đến toán học tốt, xem xét các vấn đề rất khoa học. Theo Howard Gardner thì những người có trí thông minh này có khả năng phát hiện, suy diễn ra các trình tự, lý do và tư duy logic tốt, cách tư duy theo dạng nguyên nhân – kết quả,. Trí thông minh này có mối liên quan chặt chẽ với những ý tưởng khoa học và toán học, khả năng sáng tạo các giả thuyết, tìm ra các mô hình số học hoặc quy tắc dựa trên các khái niệm, đồng thời ưa thích các quan điểm dựa trên lý trí trong cuộc sống nói chung.
Thông minh về âm nhạc bao gồm các kỹ năng biểu diễn, sáng tác, và cảm nhận âm nhạc. Thông minh âm nhạc thúc đẩy khả năng nhận biết và sáng tác âm điệu, cao độ và nhịp điệu. Theo Howard Gardner thông minh âm nhạc song song với thông minh về ngôn ngữ. Ngoài ra, trí thông minh về âm nhạc còn có trong tiềm thức của bất cứ cá nhân nào, miễn là người đó có khả năng nghe tốt, có thể hát theo giai điệu, biết dành thời gian cho âm nhạc và nghe được nhiều tiết mục âm nhạc khác nhau với sự chính xác và sáng suốt của các giác quan
Thông minh về thể chất: khả năng sử dụng cơ thể hoặc một phần cơ thể con người để giải quyết vấn đề, bao gồm cả khả năng của trí não điều khiển các hoạt động đó. Howard Gardner thấy rằng có sự liên hệ giữa hoạt động của trí óc và hoạt động thể chất. Các vận động viên thể thao, những người làm nghề thủ công, những thợ cơ khí và các bác sĩ phẫu thuật là những người sở hữu khả năng này của tư duy. Những người thuộc loại tài năng này rất khéo léo và thành công trong nghề thêu may, nghề thợ mộc hay nghề tạo mẫu. Hoặc họ có thể ham thích và theo đuổi những hoạt động của cơ thể như đi bộ đường dài, khiêu vũ, chạy bộ, cắm trại, bơi lội hoặc đua thuyền. Họ là những người thực hành, nhạy cảm, thường xuyên muốn vận động cơ thể của họ và có “phản ứng bản năng” với các tình huống, sự vật.
Thông minh về không gian liên quan đến suy nghĩ bằng hình ảnh, hình tượng và khả năng cảm nhận, chuyển đổi và tái tạo lại những góc độ khác nhau của thế giới không gian trực quan. Những người sở hữu loại trí thông minh về không gian ở mức độ cao thường có một độ nhạy cảm sắc bén với những chi tiết cụ thể trực quan và có thể hình dung được một cách sống động, vẽ ra hay phác họa những ý tưởng của họ dưới dạng hình ảnh, đồ hoạ, cũng như họ có khả năng tự định hướng bản thân trong không gian 3 chiều một cách dễ dàng.
Thông minh về giao tiếp xã hội: Đây là năng lực hiểu và làm việc được với những người khác. Đặc biệt là, điều này yêu cầu có khả năng cảm nhận và dễ chia sẻ với tâm trạng, tính cách, ý định và mong muốn của những người khác. Một cá nhân có trí thông minh về giao tiếp có thể rất giàu lòng trắc ẩn và đầy tinh thần trách nhiệm đối với xã hội, hoặc là người có sức lôi với mọi người và tập thể, họ còn có khả năng thấu hiểu những người khác và từ đó nhìn ra viễn cảnh của thế giới bên ngoài bằng chính cặp mắt của những con người đó. Trong thực tế, họ rất tuyệt vời với vai trò của người môi giới, người hoà giải hoặc là thầy giáo, tư vấn tâm lý.
Thông minh nội tâm: Một người mạnh mẽ về loại trí tuệ này có thể dễ dàng tiếp cận và nhìn rõ được những cảm xúc của chính bản thân mình, phân biệt được giữa nhiều loại trạng thái tình cảm bên trong và sử dụng chính những hiểu biết về bản thân mình để làm phong phú thêm và vạch ra con đường cho cuộc đời mình. Họ có thể là người rất hay tự xem xét nội tâm và ham thích được trầm tư suy nghĩ, được ở trong trạng thái tĩnh lặng hay trong các trạng thái tìm hiểu tinh thần một cách sâu sắc khác. Mặt khác họ có thể là người có tính độc lập mạnh mẽ, tính thẳng thắn cao độ và cực kỳ tự giác, có kỷ luật. Trong bất cứ trường hợp nào, họ thuộc dạng tự lập và thích làm việc một mình hơn là làm việc với người khác.
Thông minh về tự nhiên giúp cho con người nhận thức, phân loại và rút ra được những đặc điểm của môi trường. Những người có trí thông minh về tự nhiên luôn hòa hợp với thiên nhiên và thích thú với sự nuôi trồng , khám phá thiên nhiên, tìm hiểu về các sinh vật. Những người này thích cắm trại, làm vườn, leo núi, khám phá thế giới và không hứng thú với những đề tài không gắn với môi trường.
Hiện nay có nhiều phương pháp để xác định loại hình thông minh của trẻ. Nhưng công nghệ sinh trắc vân tay là loại hình đơn giản và chính xác nhất.
