Lão thị là một tật về mắt thường xảy ra ở người lớn tuổi khi điều tiết mắt không còn linh hoạt, dẫn đến khả năng tập trung vào vật thể bị giảm sút gây ra rất nhiều phiền toái cho cuộc sống, sinh hoạt và công việc. Vậy lão thị là gì? Nguyên nhân và cách điều trị ra sao? Viễn thị và lão thị có giống nhau? Wit-Ecogreen sẽ giúp bạn giải đáp tường tận những thắc mắc này.

Lão thị là gì?

Lão thị là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể khi thủy tinh thể bị xơ cứng, kém đàn hồi gây ra tật khúc xạ ở mắt. Lúc này khả năng tập trung vào các vật ở gần bị giảm sút (không thể đọc sách, xem điện thoại, may vá…). Đặc biệt trong điều kiện ánh sáng yếu, thị lực của người lão thị càng khó khăn hơn. Người lão thị cần ánh sáng nhiều hơn người bình thường, mắt thường phải nheo lại và không duy trì được lâu vì nhức đầu, mỏi mắt, chảy nước mắt sống. Lão thị thường xuất hiện ở độ tuổi ngoài 40 và nặng dần theo tuổi tác.

Lão thị là một dạng tật khúc xạ ở mắt liên quan đến tuổi tác

Nguyên nhân lão thị

Thị lực bình thường là khi cơ vòng bao quanh thủy tinh thể có thể co giãn để làm thay đổi độ đàn hồi của thủy tinh thể và điều chỉnh thị lực của mắt (nhìn xa, gần). Tuy nhiên, với những người bị lão thị thì cơ vòng vẫn bình thường nhưng thủy tinh thể bị xơ cứng và khó thay đổi hình dạng. Kết quả là hình ảnh tới đằng sau điểm vàng của võng mạc, dẫn đến thị lực kém.

Mắt bị lão thị ngoài yếu tố tuổi tác thì còn một số yếu tố tác động khác như: người bị viễn thị hoặc mắc một số bệnh lý tiểu đường, đa xơ cứng, bệnh tim mạch, người sử dụng các loại thuốc liên quan đến chứng mãn kinh sớm như các loại thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng histamine và thuốc lợi tiểu… có nguy cơ bị lão thị sớm, tức là chứng lão thị xuất hiện ở những người dưới 40 tuổi.

Dấu hiệu và triệu chứng lão thị

Người bị lão thị thường có các dấu hiệu và triệu chứng sau đây:

• Nhìn mờ ở khoảng cách đọc bình thường
• Khó đọc chữ viết ở khoảng cách gần, có xu hướng đưa tài liệu ra xa hơn mới thấy được
• Gặp khó khăn khăn khi nhìn các vật ở khoảng cách gần
• Có dấu hiệu mỏi mắt hoặc nhức đầu sau khi đọc sách báo
• Cảm giác mỏi mắt khi tập trung cao độ vào chữ, đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng yếu, và thời gian dài
• Thường xuyên nheo mắt
• Luôn cần điều kiện ánh sáng tốt hơn (đèn sáng hơn) mới có thể đọc được

Người bị lão thị thường gặp khó khăn trong việc nhìn các vật ở khoảng cách gần

Phân biệt lão thị và viễn thị

Lão thị và viễn thị không phải là một như nhiều người vẫn nghĩ. Lão thị là một tật khúc xạ mà nguyên nhân chính là do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể (thường xảy ra ở người trên 40 tuổi), còn viễn thị là tật khúc xạ có thể gặp phải từ khi còn nhỏ.

Lão thị và viễn thị có điểm chung giống nhau là nhìn gần đều không rõ. Lão thị là do sự thay đổi sinh lý của mắt khi lớn tuổi, còn viễn thị là tật khúc xạ về mắt do sự sai lệch về khúc xạ ánh sáng bị mất cân bằng về tỉ lệ giữa chiều dài nhãn cầu và thủy tinh thể. Lão thị nhìn xa không cần điều tiết mắt, còn với người viễn thị thì luôn phải điều tiết mắt dù nhìn xa hay nhìn gần.

Điều trị lão thị

Lão thị ảnh hưởng sinh hoạt và làm việc của người bệnh, vì vậy cần điều trị để khắc phục khả năng nhìn gần của bệnh nhân. Tùy thuộc vào tình trạng mắt để có hướng điều trị phù hợp, bao gồm đeo kính hoặc phẫu thuật.

Dùng kính lão thị

Nếu mắt trước đó thị lực tốt thì chỉ cần đeo kính để cải thiện triệu chứng nhìn mờ. Để cắt kính phù hợp với mắt, người bệnh cần đi khám và đo mắt ở cơ sở y tế uy tín. Kính lão có các loại phổ biến sau:

• Kính lão thị 2 tròng: Kính này có 2 loại, một loại có đường kẻ ngang ở giữa nhìn thấy và loại không có đường kẻ (loại cải tiến). Kính 2 tròng cải tiến giúp mắt điều tiết nhìn xa gần ngang tầm mắt và tới gần dùng để đọc nằm ở đáy kính.
• Kính lão thị 3 tròng: Thấu kính của loại kính này áp dụng cho bệnh nhân mất hầu hết khả năng hội tụ. Người bệnh có thể điều chỉnh nhìn xa gần, trung bình trong cùng một thấu kính.
• Kính lão thị áp tròng mono: Loại kính này giúp bệnh nhân điều chỉnh thị lực nhìn xa tốt nhưng điều chỉnh tầm nhìn ngắn lại có hạn chế như bị lóa.
• Kính lão thị áp tròng 2 tròng: Loại kính này có thể khắc phục những khó chịu khi nhìn gần, và điều tiết hình ảnh ở xa rõ nét hơn nên đây là lựa chọn thích hợp.
• Kính lão thị mono cải tiến: Với loại kính cải tiến này, người bệnh sẽ đeo kính áp tròng ở 1 mắt không thuận và 1 kính áp tròng ở mắt thuận để nhìn xa. Lúc này, bệnh nhân sẽ dùng 2 mắt để nhìn xa và chỉ dùng 1 mắt để nhìn gần.

Đeo kính là cách khắc phục tầm nhìn hiệu quả cho người bị lão thị

Phẫu thuật lão thị

Người lão thị bên cạnh sử dụng kính điều chỉnh thị lực thì có thể lựa chọn phương pháp phẫu thuật hiện đại để điều trị dứt điểm lão thị, không còn phụ thuộc vào kính. Phẫu thuật khắc phục lão hóa mắt có các phương pháp phổ biến sau đây:

• Phẫu thuật PresbyLASIK: Đây là cách điều chỉnh lão thị đã được thử nghiệm lâm sàng tại Mỹ, phương pháp này dùng Laser Exci.
• Phẫu thuật Near Vision CK: Chỉ thực hiện trên một mắt nhằm điều chỉnh tình trạng đơn thị (tức 1 mắt nhìn xa và 1 mắt nhìn gần). Phương pháp này tuy cải thiện tình trạng lão thị hiệu quả, nhưng chỉ ở mức tạm thời và hiệu quả giảm dần theo thời gian.
• Phẫu thuật Phaco đặt kính nội nhãn: Dùng phương pháp Phaco lấy thủy tinh thể, đặt kính nội nhãn đa tiêu giúp người bệnh có thể đạt thị lực tốt ở mọi cự ly (xa, gần).

Biến chứng của lão thị

Lão thị nếu không được chẩn đoán và điều chỉnh kịp thời, thị lực sẽ ngày một suy giảm. Điều này ảnh hưởng đến năng suất lao động, chất lượng sống cũng như sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Đặc biệt với những người làm việc và xử lý các công việc trong khoảng cách gần có nguy cơ đau đầu, mỏi mắt.

Vì vậy, khi có dấu hiệu lão thị, mọi người cần thăm khám sớm để có hướng điều trị phù hợp. Ngoài ra, lão thị còn kết hợp với một vấn đề khác của mắt (loạn thị, viễn thị…) gây ra tình trạng thị giác nghiêm trọng như mờ mắt, nhức mỏi mắt…

Cách phòng ngừa lão thị

Hiện nay, chưa có kỹ thuật nào để ngăn ngừa lão thị, tuy nhiên mọi người có thể bảo vệ tầm nhìn của mình bằng các cách sau đây:

• Kiểm tra mắt định kỳ (6 tháng/lần)
• Kiểm tra sức khỏe mãn tính và các bệnh lý nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến thị lực như: tiểu đường, huyết áp cao
• Đeo kính mát để bảo vệ mắt khỏi tác hại của tia UV
• Đeo kính bảo vệ mắt khi hoạt động để tránh chấn thương cho mắt
• Sử dụng ánh sáng phù hợp để làm việc và học tập
• Có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tăng cường thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, vitamin A và beta carotene
• Cần thăm khám sớm khi thấy mắt có các triệu chứng bất thường tại mắt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời

Bên cạnh chế độ ăn uống và thói quen làm việc, sinh hoạt hằng ngày, mọi người cần chủ động chăm sóc và nuôi dưỡng mắt bằng các tinh chất chuyên biệt dành cho mắt có nguồn gốc từ thiên nhiên giúp tăng cường thị lực, phòng ngừa và làm chậm quá trình tiến triển tật khúc xạ lão thị.