Trong hai ngày 27 và 28/8, nhiều nơi ở Hà Nội chìm trong sương mù mờ mịt. Các chuyên gia môi trường nhận định, bên cạnh yếu tố độ ẩm, có thêm nguyên nhân ô nhiễm không khí.

Kết quả trên ứng dụng quan trắc chất lượng không khí PAMAir cho thấy, tất cả các điểm đo ở Hà Nội ngày 27/8 đều ở ngưỡng ô nhiễm nghiêm trọng với chỉ số đánh giá chất lượng không khí (AQI) trung bình từ 150 đến 200.

Vào 9h38 phút sáng cùng ngày (đã qua giờ cao điểm ô nhiễm buổi sáng) nhưng chỉ số AQI tại tất cả các điểm đo ở Hà Nội đều trên 150; Điểm đo ở Time City lên tới 177; tại Học viện Bưu chính Viễn thông AQI hơn 170, tại Học viện Tài chính là 174, tại Trung Hòa là 164.

Theo bảng phân cấp chỉ số AQI ở Việt Nam, từ 100 đến 200 thuộc nhóm không tốt, những người mắc bệnh nhạy cảm như hô hấp, tim mạch nên hạn chế ra ngoài. Theo bảng phân cấp chỉ số AQI ở Úc, AQI trên 150 thuộc nhóm rất kém, tất cả mọi người chịu ảnh hưởng của ô nhiễm không khí.

Còn tại Mỹ, chỉ số AQI từ 150 đến 200 thuộc nhóm mọi người đều có thể gặp vấn đề về sức khỏe, người nhạy cảm chịu tác động nghiêm trọng hơn. Tại Thái Lan, chỉ số không khí lên ngưỡng như trên sẽ phải đóng cửa trường học để hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh cũng như giảm lượng phương tiện tham gia giao thông. Ngày 30/1/2019, thủ đô Băng Cốc của Thái Lan từng đóng cửa 437 trường học vì chỉ số AQI lên hơn 170.

Lý giải về nguyên nhân khiến chất lượng không khí Hà Nội giảm trong những ngày qua, TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam cho biết, hai ngày đó, gió lặng, bụi và khí ô nhiễm không khuếch tán được mà đọng lại ở sát mặt đất khiến Hà Nội giống như bị sương mù, dù độ ẩm không tăng đột biến. Nồng độ bụi mịn đo được cao hơn hẳn những ngày khác trong mùa mưa.

Tại hội thảo “Chất lượng không khí Hà Nội: Thực trạng và định hướng giải pháp” diễn ra ngày 28/8, PGS.TS Bùi Thị An- Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP Hà Nội cũng cho biết, ô nhiễm không khí tại Hà Nội, nhất là khu vực nội thành có lúc đã trở nên báo động, làm ảnh hưởng đến không chỉ sức khỏe mà cả đến các hoạt động trong thành phố. Đây chắc chắn còn là câu chuyện dài. Dài không chỉ của riêng Hà Nội mà là của nhiều thành phố lớn như: TP HCM, Đà Nẵng, các khu công nghiệp và của cả nước…”.

Đồng tình với nhận định này, PGS.TS Trần Ngọc Quang (ĐH Xây dựng) cho rằng, cần phải gióng lên hồi chuông về nồng độ không khí tại Hà Nội. Tìm định hướng quản lý chất lượng không khí tốt tại Hà Nội, tạo cho Hà Nội một bầu không khí trong lành, đảm bảo cho sức khỏe của tất cả mọi người dân.

Để minh chứng cho sự báo động về chất lượng không khí nói trên, PGS.TS Trần Ngọc Quang đem đến hội thảo nghiên cứu “Nồng độ bụi siêu mịn tại các nhà ở trên địa bàn Hà Nội”. Theo nghiên cứu, ông khẳng định những tác động xấu của bụi đến sức khỏe con người. Khi chúng ta hít thở, những hạt bụi siêu mịn đi sâu vào trong cơ thể và lắng đọng trong phổi người, chẳng hạn như muội khói xe. Thậm chí sau khi đi sâu vào trong túi phổi, nó đi qua các mạch máu, chuyển từ hệ tiêu hóa sang hệ tuần hoàn. Đó là lí do rất nhiều nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng ô nhiễm bụi liên quan trực tiếp đến những bệnh về tim mạch.

Theo báo Tiền Phong, nhóm nghiên cứu chọn 6 điểm đo ở ngoài trời và 6 điểm đo ở trong nhà là các căn hộ chung cư tại Hà Nội. Kết quả cho thấy, tại 6 điểm đo ngoài trời, nồng độ bụi siêu mịn trong giờ cao điểm lên tới 27.000-31.000 hạt/cm3. Nồng độ này tương đương với kết quả quan trắc trung bình của bụi mịn ở Bắc Kinh vào năm 2014 (30.000 hạt/cm3). Trong đó, điểm đo Linh Đàm có giá trị cao hơn hẳn các nơi khác. Nguyên nhân được nhóm nghiên cứu đưa ra là do Linh Đàm gần đường vành đai 3-nơi có mật độ giao thông lớn. Mặt khác khu đô thị Linh Đàm, với dân số rất đông cũng là nơi có mật độ giao thông lớn, góp phần làm tăng ô nhiễm.

Tương đương với ô nhiễm ngoài trời, hàm lượng bụi siêu mịn trong nhà ở 6 điểm đo bằng khoảng một nửa so với ngoài trời, tùy thuộc vào địa điểm. “Chúng ta dành phần lớn thời gian trong nhà, đặc biệt là người già và trẻ em nên nguy cơ phơi nhiễm do ô nhiễm không khí rất cao”, PGS. TS Trần Ngọc Quang, Đại học Xây dựng chia sẻ.

Theo đánh giá của GreenID Việt Nam trong 3 năm gần đây, chất lượng không khí ở Hà Nội vẫn là vấn đề cần được quan tâm nhiều. Từ những dữ liệu mới nhất mà Trung tâm thu thập được trong Báo cáo Chất lượng Không khí 2018, nồng độ siêu mịn PM 2.5 trung bình năm của Hà Nội năm 2018 ở mức cao (40,1 µg/m3), vượt quá giới hạn cho phép trong Quy chuẩn kỹ thuật (25 µg/m3.năm).

GreenID khuyến nghị để ứng phó với tình trạng ô nhiễm hiện nay, mỗi cá nhân hãy chủ động nâng cao hiểu biết về vấn đề này để có cách bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân, nhất là cho các em bé. Chọn khẩu trang có khả năng ngăn được bụi mịn cũng như tránh hoạt động mạnh ở bên ngoài trời khi không khí ô nhiễm và chỉ số chất lượng không khí cảnh báo ở mức không tốt hoặc nguy hại cho sức khỏe.

Thêm vào đó, người dân hãy thay đổi thói quen sinh hoạt của mình như chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng hay hạn chế dùng bếp than, sử dụng tiết kiệm hiệu quả năng lương cũng như áp dụng các biện pháp để giảm thiểu giảm phát thải vào môi trường không khí.

Nguồn: Tổng hợp